Opnar augu og víkkar sjóndeildarhringinn
Þessa viku hefur Ida Fredriksson frá landbúnaðardeild Axxell Utbildning Karis framhaldsskólans í Finnlandi verið í heimsókn í VMA. Ágætt samstarf hefur komist á milli VMA og þessa skóla í sænskumælandi hluta Finnlands í gegnum ýmis samstarfsverkefni sem báðir skólarnir hafa tekið þátt í. Þar má t.d. nefna verkefnið Completing Secondary Education sem hefur það að meginmarkmiði að leita leiða til þess að nemendur ljúki námi í framhaldsskóla og draga úr brottfalli.
Axell Utbildning Karis framhaldsskólinn í Finnlandi býður upp á fjölbreytt verknám. Í það heila eru um eitt þúsund nemendur í skólanum, lítið eitt færri en í VMA, og eru um hundrað nemendur á aldrinum 16 til 20 ára í þeirri deild sem Ida Fredriksson starfar við, það er að segja landbúnaðardeildinni. Nemendur búa á heimavist og fá tækifæri til þess að kynnast hinum ýmsu þáttum landbúnaðarins, bæði hefðbundnum landbúnaði og öðrum þáttum landbúnaðarsins sem Finnar eru sterkir í, t.d. skógrækt og trjávinnslu. „Þetta er lítil deild innan Axell skólans og koma nemendur einungis frá sænskumælandi hluta Finnlands en um tíu prósent Finna tala sænsku. Sænskan er okkar móðurmál í þessum hluta Finnlands en einnig verða nemendur að læra bæði finnsku og ensku. En margir nemendur í sænskumælandi hluta Finnlands, í suður- og vesturhluta landsins, geta ekki tjáð sig á finnsku og eiga í erfðileikum með að skilja hana,“ segir Ida.
Óhætt er að segja að blikur séu á lofti í finnskum landbúnaði um þessar mundir. Finnland er í Evrópusambandinu og er þannig aðili að viðskiptabanni ESB á Rússland og í gegnum tíðina hafa Finnar verið viðskiptalega mjög háðir Rússum. Þannig hafa mjólkurframleiðendur í Finnlandi selt drjúgt af mjólkurvörum til Rússa en sem stendur er það úr sögunni. Það hefur sem sagt þrengt verulega að finnskum bændum að undanförnu og til marks um það fjölmenntu þeir á dráttarvélum í síðustu viku að stjórnarbyggingum í Helsinki og létu óánægju sína í ljós. Almennt má raunar segja að Finnar horfist í augu þessa dagana við djúpa efnhagslægð sem ekki sér fyrir endann á. Aldur bænda í Finnlandi fer hratt hækkandi sem þýðir að of lítil endurnýjun hefur átt sér stað. Meðalaldur finnskra bænda er á milli 50 og 60 ár og eru gjaldþrot í landbúnaði í Finnlandi nánast daglegt brauð þessa dagana. Í þessari stöðu segir Ida að ekki sé efst á blaði hjá ungum Finnum að fara út í búrekstur. „Hinn hefðbundni landbúnaður á í miklum vanda sem stendur, t.d. bæði mjólkurframleiðendur og svínaræktendur. Eina greinin sem gengur vel er trjávinnslan. En það má almennt segja um hefðbundinn landbúnað að bændur í Finnlandi lifa ekki af honum einum og sér, þeir verða að sækja vinnu utan heimilis til þess að lifa af. Ástandið er mjög alvarlegt,“ segir Ida en bætir við að ljósið í myrkrinu sé þó að landbúnaðardeild Axxell skólans sé sem stendur sú eftirsóknarverðasta af sambærilegum deildum í finnska framhaldsskólakerfinu.
Ida segist hafa komið í heimsókn í VMA til þess að kynna sér starfsemi skólans og fá nýjar hugmyndir. Einnig til þess að ræða brottfall nemenda og hvernig sé brugðist við því í VMA. Allar slíkar heimsóknir opni augu og víkki sjóndeildarhringinn. Hún skellti upp úr þegar hún sagði frá því að hún hafi í kennslustund í VMA spurt nemendur hvað þeir vissu um Finnland. Einn nemandi hafi nefnt að Finnar væru drykkfelldir og annar hafi nefnt Nokia. En þar með var viskubrunnurinn um Finnland tæmdur.